Egibarren agerraldia Legebiltzarrean

JOSEBA EGIBAR ARTOLA : "PARA RESOLVER EL CONFLICTO POLÍTICO HAY QUE PASAR A UN NUEVO ESCENARIO EN EL QUE PUEDAN CONVIVIR DOS SUJETOS POLÍTICOS, EL PUEBLO VASCO Y EL ESPAÑOL"

"La consulta es necesaria para crear las condiciones que permitan abrir un nuevo proceso".

Gaurko eztabaida honetan, aldeko eta kontrako txandak ditugun honetan, nik lehenengo eta behin azaldu nahi nukeena da, Jaurlaritza sostengatzen dugun hiru talde parlamentarioen izenean, hitza betetzen duenari aitortu egin behar zaiola hitza bete izana, eta Lehendakari eta Jaurlaritza osatzen duzuen gizon-emakumeei, eskerrik asko, emandako hitza, herriari emandako hitza, bete duzuelako.Nik uste dut politikan, ibilbideak ibilbide, bakoitzak agintzen duena behintzat betetzen saiatzeaz aparte, saiakerak egiteaz aparte, hitza betetzea, herri honetan horrek balio handia du, nahiz eta batzuentzako gehiegizkoa ez izan. Beraz, eskerrak emateaz aparte, nik uste dut gaur lege konkretu bat etorri dela Ganbara honetara, hau da, Galdaketaren Legea, Kontsultaren Legea, eta bi galderekin. Garbi dago, bi galdera inportanteak direla, argiak dira, zehatzak dira eta kontsulta dela tresna, baina ez edozein tresna.Garbi dago bai legitimitate aldetik, lege aldetik, hor ez dagoela akatsik. Jakin badakite, kontsultaren aurka daudenek, diktaduretan gertatzen zen bezala, diktaduretan dena debekatuta egoten zen. Eta zerbait, diktadoreak eta diktadurak onartzen zuena, baimendua. Ba demokrazian, espreski debekatuta ez dagoen horretaz aparte, dena egin daiteke. Eta demokrazi batetan, demokrazi sakontze prozesu batetan, eta horretaz ari gara, galdeketak edo kontsultak dira demokraziaren bizkarrezurra.Lehendakariak esan duen bezala, galdeketak ez dute demokrazia ahultzen, sendotzen baizik. Galdeketa ukatzeak egiten duena da, lehenengo eta behin, hiritargoa demokraziatik aldendu, urrutiratu egiten da. Eta ahuldu egiten du sistema.Orduan, hemen ibilbide bat egon da, ez dago denbora asko, baina labur bada ere. Ibilbide bat egon eta lehendakariak hitza bete du, Gobernuak hitza bete du, proiektua ekarri du. Beno aurrekinak, iraileko Plenoa aipatu da. Zapateroarekin harremanak, berak nahi izan dituen eta egoki eta komeni izan zaionean, elkarrizketaren aldeko zen agintaria, komeni izan zaionean, eta ahal den eta urrutien kokatu du egutegian eta esan du beno azkenean hartu egin beharko dut Euskaditik datorkidan pelma hau, hartu eta despatxatu eta benga zoaz etxera, hemen ez dago zertaz hitz egiterik.Baina aldez aurretik Lehendakariak, Gobernuaren izenean bidaltzen dio proposamena. Agian ez Gobernuak bere kabuz eta hiru alderdi politikoak kontuan edukita, propio egingo duzuen proposamena, ez, bidaltzen zaio proposamen jakin bat, printzipio etikoa eta politikoa bai, demokratikoa bai, noski, baina Alderdi Sozialista berak, iragan hurbilean porrot egin zuen bake prozesuan bete-betean erabili ziren kontzeptuak bertan jarriz, garbira pasa etxeko lanak, beraiek erabilitako testuak.Ez Loiolakoa bakarrik, baizik eta 2007. urtean maiatzean hauteskunde atari hartan kanpainan bete-betean geunden hartan egindako saiakerako kontzeptuak eta testuak, eta ez zen nola nahiko saiakera izan, saiakera zintzoa, pentsatzen dut izan zela, sendoa, zergatik besteak beste Espainiako Estatuaz aparte, eta nik ez dut konflikto diplomatikorik nahi inorekin, Europa jakin honetako hiru estatu inplikatuta zeuden, hiru estatu inplikatuta, afektatua, elkarrizketa haietan.Gero ukatzen diren elkarrizketa horietan, edukiak mahai gainean jarri, ezetz, zurekin ez dago zer hitz egiterik, edo zer hitz eginik. Atzera buelta, eta Lehendakariak esaten du beno ba herriari eman behar diogu hitza, zergatik? Ba nahi dugulako, alde batetik, bake eszenategi bat gauzatze bidean urrats eraginkorra eman, eta horretarako baldintza batzuk jartzen ditugu eta bestetik esaten da, arazo politikoari irteera bat eman nahi baldin badiogu, benetan urrats eraginkorrak izan behar dute akordio politiko bat, alderdi politiko guztien artean, bazterketarik gabe, eta erabakitzeko eskubidearen ariketaren inguruan. Beno hori jartzen da.¿Por qué tanta oposición a este proyecto? Aparte de que algunos dicen -bueno han dicho de todo, que sigan diciendo- pero, al parecer, ha habido o hay expectación, creo que esto pueden hacerlo y morir mañana, no se sabe si se va a recurrir, hoy, mañana, o pasado. Al final, al parecer eso que dice el Lehendakari, que esto no tiene vuelta atrás, algunos ya han dicho que esto se va a tapiar, o sea, igual a la salida tenemos alguna muralla por ahí.Pero es que eso no va a solucionar nada. Saben positivamente, quienes se oponen, que cuando estamos hablando de paz, de necesidad de paz, de una apuesta inequívoca por vías pacíficas, políticas, democráticas, y de propiciar un final dialogado de la violencia siempre que ETA manifieste inequívocamente su voluntad o decisión de abandonar definitivamente la violencia, saben quienes se oponen a un final dialogado -sobre todo el Partido Popular y, cada vez más, miembros del Partido Socialista- que es una apuesta que este país, la inmensa mayoría de este sociedad, acepta y además se hace con un cambio cualitativamente distinto a la última vez que exploró el Partido Socialista el mal logrado proceso de paz: que se está pidiendo, a ETA, el cese definitivo de la violencia para que pueda haber un final dialogadoY la segunda pregunta, un acuerdo entre partidos políticos sin exclusiones sobre el ejercicio al derecho a decidir del Pueblo Vasco. Bien ¿por qué se oponen a la consulta? No cuadra el que el señor Zapatero y sus representantes, afectando a tres estados más de la Unión Europea, estén hablando del derecho de autodeterminación, del derecho a decidir, y de la territorialidad, y que se niegue a hablar con el Lehendakari. No cuadra. La gente dice eso. ¿Por qué? Porque saben entre otras cosas, con independencia de la pregunta -por supuesto, la respuesta, que ya la conocen, que sería mayoritaria, favorable tanto a la primera como a la segunda pregunta-, saben que una consulta, aunque no sea vinculante jurídicamente otorga una legitimidad política, y una nueva legitimidad política tiene una capacidad transformadora para provocar nuevos límites y progresar y eso es profundizar en la democracia. Entonces, ¿qué se dice? "Señores, mordaza, mordaza. Ustedes no van a poder consultar a la ciudadanía porque ese es el germen de un nuevo sujeto político". ¡Pero si estamos tocando el hueso, y el fondo de lo que es el conflicto político! Si no pasamos del actual escenario a otro en el que puedan convivir dos sujetos políticos, no se acaba el conflicto político.Si no somos capaces de crear escenarios de convivencia entre el sujeto político pueblo español y sujeto político pueblo vasco no se acaba el conflicto. ETAri esan beharrekoa esaten zaio eta kontsultan ere bai. Por eso se niega la posibilidad de la consulta. Prohibición, mordazaEta gero dago beste aldea, eta nola ez daukan debatitzeko posibilitaterik, ez dakidalako zein txanda erabiliko duzuen debatitzeko, baina nik bai gauza batzuk esan nahi dizkizuedala labur bada ere. Esan duzue, ez dugu galaraziko, kontsulta ekimena. Espainiako Konstituzioak galaraziko du. Eta PNV beste iruzur berri bat gauzatzeko bezperetan dago, hori da leloa.Nik uste dut horri erantzun garbia eta zehatza eman behar diogula. Bat: ez da normala -azalpenak zuek izango dituzue- ez da normal antzeko debate batetara etorri, eta boto bat jartzea kontsultaren alde. Eta zortzi abstentzioan kokatu.Nik galdera bat egingo nizueke, baten bat, zuek ordezkatzen dituzuen hautesle askok eta askok egiten duten galdera. Nola daiteke antzeko debate batetan EHAK zortzi parlamentarik abstentziora jotzea?Jendeak galdetzen duen zerbait da. Zeren eta botoak, PNV iruzurra egitera doa. Baina zertan oinarritzen da hori. Ez dago balentia gehiagorik gauzak diren bezala epaitu eta azaltzeko?Oso gogorra egiten da PP eta PSOErekin batera bozkatze kontsulta galarazteko? Gogorra egiten da? Konstituzionalaren papera zuek hartzen duzue esanez Konstituzionalak utziko duela bertan behera kontsultaren ekimena. Boto bat eman eta zortzi abstentzioan. Hori non ikusten da politikan? Ez dut ulertzen, jende askok ulertzen ez duen bezala, zergatik gauzak bai edo ez direnean, baina egon daiteke tarteko bat, baina antzeko herri ekimen baten aurrean Ezker Abertzale talde parlamentarioak esatea botoa izango duzue, eta zortzi abstentzio eta, gainera, boto hori, boto hori da agerian uzteko PNVek eta Lehendakariak berehala sortu duten iruzurra agerian uzteko, majo egin duzuela.Bide luzeko gara eta guk Espainiako Estatuaren aurrean ez baldin badugu lortzen erabakitzeko eskubidearen egikaritza ez da izango gure asmo faltagatik edo kemen faltagatik. Saiatuko gara baina, momentu honetan, Legebiltzar honek izango du esku eta erabakia herritarrei bi galdera luzatzeko. Eta bi galdera hauek, gure ustez, baiezkoa merezi dute. Prozesu berri bat legitimazio berri bat sortzeko baldintza berriak, ETAk desagertu egin behar du. Ez dugu nahi kaputxa baten barruan dagoen pentsamenduaren erabakirik nahi. Ez kaputxarik eta ez mordazarik. No necesita ni traducción. No necesitamos la decisión de alguien que se esconde bajo una capucha y quiere hacer efectivo el valor que le puede dar la lucha armada para imponer sus posiciones, ni la mordaza. Que no se puede impedir hablar a la ciudadanía.Por lo tanto, ez mordazarik, ez kaputxarik. Ni mordaza ni capucha. Herriari eman behar zaio bidea. Gu horretan saiatu gara. Gure botoak izango ditu Gobernu honek lege-proiektua aurrera ateratzeko, eta gero, ondorengo txandan -denbora baldin badago- beste zerbait gehiago esaten saiatuko gara.................................................................... 2. agerraldia ....................................Nik uste dut argumentu gehienak esanda daudela eta bigarrengo txanda honetan bakoitzak bere ñabardurak sartuko ditu, baina, ni azpimarratzera nator momentu honetan, gaur egun, zergatik etorri garen honantz. Besteak beste, lege proiektu bat aurkeztu delako, kontsulta konkretu bat garatze bidean urriaren 25ean bi galderen inguruan Parlamentu honi baimena eskatzen zaiolako. Eta nik uste dut herritarrek, besteak beste, 45 segundotan bi galderak irakurtzeko modua izan duten bezala, nik uste dut herrigintzan gabiltzanoi dagokigula esplikatzea, esplikatuta badago ere edo laburbiltzea. Ni horretan saiatuko naiz. Zergatik egiten dugun kontsulta hau edo deitzen dugun kontsulta honetara? Eta Unai Ziarretak oraintxe zioen bezala, bada, blokeo egoera batetan, etengabeko blokeo egoera batetatik irten ahal izateko. Hemen ez dago formula magikorik, ez gara zuzentzen euskal hiritarrengana laguntza eske, auxilio eske. Hemen behar bat dago, eta arazoak dauzkagu eta bi arazo horiek kokatzen ditugu bi galderetan. Eta bi galdera horietatik nahi genukeena da hiritargoaren gehiengoak hala baderitzo, behintzat, aginduak ateratzea, aginduak.Eta agindu bat izango da elkarrizketatua izan daitekeen indarkeriaren amaiera prozesu bati, baiezkoa esateak esan nahi du ere ETAri baldintza garbia jartzen zaiola. Beste batek esango du ETAri bost axola zaio Ganbara honek, edo herritarrek edo gainontzekoek esaten dutena. Ez, herritarren hitzak, kasu honetan kontsulta baten eskutik, agindu zuzena eta zehatza suposatzen du esanez behin betirako armak utzi eta elkarrizketatua izan daitekeen prozesu bat garatu daitekeela. Eta agindu horrek izugarrizko agindua du. Batzuk esango dute, beno, hori ez dago galdetu beharrik, ez dago, hori jendeak exigitzen du, hor daude manifestazioak, hor daude deialdiak. Ez, ez, herritarrek zuzen-zuzenean hori bozkatzeak izugarrizko inportantzia du herritarrentzat, etorkizunari begira noski, eta ETArentzat ere bai.Behingoz, bere burua jarri dezala herri honen ispiluan, ez dezala behin eta berriz, esan herri honen defentsan dena egiteko dagoela, eta dena emateko dagoela, bizitza ere bai, prest, eta herriaren alde eta geroz eta herri gutxiago atzetik. Herriak erabaki behar du hori.Eta bigarrena. Arazo politiko bat daukagulako -azkeneko interbentzioetan azaldu den bezala- arazo politikoa daukagulako, horri irtenbide bat eman nahi baldin bazaio, behar-beharrezkoa deritzo, hala erabakitzen badu Parlamentu honek, erabakitze eskubidearen ariketaren inguruan akordio bat gauzatzea. Eta horretarako ere, agindu bat alderdi politiko guztiei, bazterketarik gabe. Eta bazterketarik gabe diodanean eta nahiz eta lehen Nekanek aipatu duen eta lehendakari leporatzen zion, leporatu ez, esaten zion hainbeste alderdi politiko jokoz kanpo, hainbeste atxiloketa, buruzagitza politikoak, hori dena horrela dagoela nola ziurtatu dezakezu zuk, lehendakari, bazterketarik gabeko prozesu bat eman daitekeenik.Bere zailtasunak izango ditu, seguru, baina, hemen herri borondatearen ordezkaritza bat ere badago. Nik lehen aipatu dudan bezala, joan den ostiralean Auzitegi Nagusian deklaratzea tokatu zitzaidan, eta galdera zuzen baten aurrean, esan zidatenean, zergatik EHAK aurkezten du bere burua hauteskunde batzuetan eta ondorengoetan ez du aurkezten? Eta erantzun nion, begira, Alderdi Politikoen Legea indarrean eta martxan jarri zenetik, bakarren batzuk erabaki dute, euskal gorputz elektoral horren mutilazio bat egitea.Eta gizartearen borondatea ezin daiteke mutilatu, ezin daiteke! Zeren eta gaur azalduko da espresio batekin, bihar ez dakit zer espresiorekin eta hurrengoan halako espresioarekinBaina, baita ere, Ezker Abertzale politikoak, Legebiltzarrean zaudeten andreak eta gizona, baita ere egin behar diozue, egin beharko diogu denak, baina, zuek baita ere, zer tamainako konpromisoak hartzen diren, giza eskubide alorrean, defentsan, ezbairik gabeko defentsan, urraketak daudenean salatuz, noski, aktiboak izanez eskubide horien defentsan.Eta baita ere tokatzen zaigu definitzea guztioi, bada, ETA, ETA herri honetan, gainera, agente politikotzat bere burua duen organizazio horrek eta zuek ere agente politiko dela aitortzen diozue, dela, eta baldintzatzen du politika, hori nik ere aitortzen dut, baina, ETA agente politikoa baldin bada, ez da fenomeno metereologiko bat. Hemen gauzak gertatu egiten dira. Ni gaur beldur nintzen, pleno honen atarian, ordu batzuk lehenago edo orain edo ondoren, ETAren presentzi bat ez ote genuen izango beraien ekimenekin. Zeren hor egon nahi du beti punta-puntan, bada, lehenengo galderak esaten dio behin betirako suetena amaiera elkarrizketatua nahi baldin baduzu. Eta hori agindua izango da, agindu garbiaEta bigarrenak, irekitzen du politikan debatea, aurre ekimenak dauzkala? Jakina. Alderdi Sozialistak jakin badaki gu baina hobeto, eta Alderdi Popularrak ere bai, Alderdi Popularrak ere bai. Nik orain badakit beraiek alderdi barruan sestra eduki dutela, Alderdi Popularrak, baina, Alderdi Sozialistak gu bezain ondo daki arazo politiko no dagoen.Eta lehen esan dudanean nik que hace falta buscar escenarios donde puedan convivir dos sujetos políticos, me miran con una cara, ves, ves..., está diciendo. No estoy diciendo nada nuevo, es que dos sujetos políticos pueden convivir, deben poder convivir, y lo hemos dicho más de una vez pero es que hasta en las relaciones personales, una pareja si quiere vivir en convivencia no puede estar uno supeditado al otro porque ya no sería convivencia desde el respeto, sería otra cosa.Para los pueblos es igual, un pueblo tiene derecho a existir y éste, nuestro pueblo también tiene derecho a seguir existiendo, por lo tanto, hace falta reconocer, ¿dónde está el problema para el reconocimiento de un doble sujeto de derechos, Pueblo Vasco, Pueblo español, si se puede convivir y articular ejercicios del derecho a decisión? ¿Dónde está el problema? El problema está en que se parte de una concepción de estado uninacional y no se admite una realidad distinta a la del estado propio, a la nación española. No se admite. Y se debe poder alcanzar un acuerdo, un entendimiento en esa dirección. Ha habido conversaciones y yo no dudo de la honestidad de los que hayan participado pero lo que no acierto a comprender es la negativa a poder trasladar a esta Cámara ese debate, salvo que se haya elevado a categoría de decisión política aquello de que "con el PNV y el Tripartito ya tenemos el Parlamento para hablar, para transferencias y esto y lo otro, el entretenimiento en la noria autonómica, pero los temas gruesos aquellos que pueden reportar que un acuerdo arrastre un proceso de paz o cierre definitivo de la lucha armada, eso se habla directamente con quien hay que hablar". ¡Eso sí que es socavar los principios de la democracia!Mire, cualquier sistema democrático que se precie, y en esa dirección y ciñéndonos a la consulta hemos preguntado estas dos semanas, reiteradamente, lo vuelvo a hacer. Hay dos preguntas en la consulta y yo tengo dos preguntas para el señor Zapatero que, en todo caso, será el responsable político de la prohibición. Espero y deseo que no echen mano de la prerrogativa del 161.2, porque va a hacer un flaco servicio a la democracia y al sistema democrático español.Yo pregunto, ¿en qué perjudica a un gobernante conocer la opinión de la ciudadanía sobre dos temas como los que se recogen en las dos preguntas? ¿En qué perjudica a un gobernante? Y ya no entro en lo de si es una consulta vincularte o no vinculante. Entonces se responde, pues, si las respuestas son obvias ya se sabe que ETA tiene que desaparecer y que vosotros tenéis vuestras ensoñaciones nacionalistas pero eso de debe de ser objeto de transacción política.Bien, si un gobernante despacha de esa manera, además insultando a algunos gobernantes o dirigentes, a la máxima autoridad de este País. Yo digo, bueno pues, de talante democrático, de poso democrático no parece que anden sobrados, porque ya conocemos las estadísticas, ya está el Euskobarometro, que ya dice lo que piensa la ciudadanía.Bueno, aunque eso fuera así, ¿un gobernante que se tenga por demócrata, puede instalarse en una decisión de prohibir una consulta? Porque la prohibición es política, después ya veremos exactamente, en su caso, los recursos qué dicen, el Constitucional o quienes sean. Pero ésta es una cuestión política. Consultar a la ciudadanía no perjudica a nadie. Refuerza, engrandece la democracia y desde luego el gobernante sabe por donde debe guiar sus actuaciones a la hora de hacer política. Non dago kaltea? Ez da ikusten. Agintari batek herritarren iritsia jakiteak ez dio inongo kalterik egiten, eta jakintsua baldin bada eta herritarren nahia ez badu kontsultatu nahi, behintzat ez dadila debekuan instalatu, eman dezaiola hitza herriari.Hori, garbi dago, bai Alderdi Popularrak eta Alderdi Sozialistak, ezin dutela onartu nonbait, baino jaso dutelako ez dakit zein kategori da, ezin da onartu kontsulta, edozertaz galdetzeko ere ezin da onartu kontsulta, zeren horrek subjektu politiko baten lehen urratsa suposatzen duelako. Zeren esaten da, beno ustedes nacionalistas y no nacionalistas, pues si ya hemos hablado con claridad. Aquí tenemos presente una expresión, expresiones parlamentarias que, en este momento, suman 33, son expresiones parlamentarias vascas, pero que trasladan en el Parlamento Vasco la concepción del estado unitario, y que admiten la fórmula del autogobierno porque 37 y 37, seguiremos con 37, admiten la fórmula del autogobierno como una decisión unilateral, de descentralización administrativa en la medida que le conviene.Y lo han hecho así, o ¿cómo se puede explicar que durante 30 años una ley orgánica no se haya completado? Porque es la concepción unionista aquí. Porque esta forma de definirse de los nacionalistas o los no nacionalistas... Yo no he visto esa autodefinición en la negación. Cada uno tiene que decir lo que es. Pues, a parte de vasco, es español y entiende que el título habilitante que te puede proyectar una soberanía es únicamente la española. Punto. No admiten.Ese es el problema. Ese es el problema político del que han escrito incluso parlamentarios socialistas de esta Cámara. Está el problema detectado, ¿qué problema hay para avanzar, si es a través de la consulta u otros métodos? La previa ha sido la oferta del Lehendakari a Zapatero. Ahí no ha entrado. ¿Dónde está el problema? Non dago arazoa? Subjektu politikoa ez dela onartu nahi. ETA desagertuko da, bihar desagertzen baldin bada hobe, hobe, herri honen honetarako eta behin betirako bide politikoa urratu ahal izateko gainontzeko artean, ETA desagertuko da eta arazo politikoak jarraitu egingo du.Algunos dirán "no pasa nada, si llevamos 200 años de conflicto, pues dos décadas más no pasará nada". No, nosotros unimos el debate sobre los temas estructurales, paz, necesidad de acuerdo político, también con el día a día.Y cierro con esto, porque se ha hecho enunciado de números, etcétera, etcétera. En esto que estamos sumidos al parecer ahora, en esto que se llama desaceleración económica.Ba, orain erakutsiko da, nahiz eta gure autogobernua mugatua izan, eguneroko politikagintzan eta herrigintzan, gizarte arloan, egitura ekonomiko arloetan, ze tamainako erantzun gaitasuna daukagun batzuk eta bestek.Como decía, recientemente, un experto economista: "Ahora se va a ver la auténtica diferencia de reacción ante la desaceleración de la economía española y de la economía vasca". Y soltaba un símil, una metáfora ciclista, que decía: "Cuando vas en llano y vas bajando pendiente todo el mundo va bien, y a una velocidad más o menos tal. No se sabe quién está preparado pero todo el mundo llanea y si no se pone a rueda y va tirando. Pero cuando asoma ya el primer puerto, ves que cae gente, se va quedando". Y nos hemos encontrado con el primer puerto de tercera, y después viene el Peìre Sur, y viene el Aspen, y viene el Tourmalet y el Autzagane. Y vamos a ver quién responde también el capítulo de respuesta económica, social en el día a día ante las necesidades y problemas de nuestros ciudadanos.Ni poztuko naiz, ez inori txarra desio diodalako, baizik konparaketa ikusiko delako zeinek administratzen dituen gauzak ondo -euskal instituzioak-, eta zeintzuk ibili diren soufflea bezala hasi, hartu bi klara eta ondo batidu, eta gora igo eta gero jaisten denean, zer gertatzen da? Hustu egiten da, ez? Ba hori ere demostratuko da, baina kontsulta da bi arazo nagusi horiei konponbide bat eman ahal izateko.Eta herritarrek hori garbi eduki behar dute, ez dela soluzioa, baizik irtenbidearen lehen urratsa.Botoaren azalpena(…)Nik ez daukat diskurtso idatzirik, bi ideia garbi besterik ez bada, baina botoa azalpena egiteko garaian, nik behintzat aipatu diren gaiak kontuan edukita trantsiziotik hona, bai azaldu nahi nukeena da talde parlamentari bezala edo Eusko Alderdi Jeltzale bezala, 76-77tik hona perspektiban begiratuta herri zahar bat gara, urte asko dituena, gauza larriak pasa izan dituena, gure alderdiari dagokio arduran eta tamainan guk 76,77an apustu bat egin genuen, diktadura batetik gentozen eta gure apustua izan zen bi zutabe nagusi jartzeko, bat diktaduratik sasi demokrazia bezala ezagutzen zen hartan askatasunak bermatuko zituen sistema bat sendotze bidean. Ez ginen nahikoak, baina gure ekarpena han egin genuen, estatu mailan ari naiz, noski. Bigarrena: Askatasun sistema bermatzaile bat aurkitu nahian apustua egiteaz aparte, bigarrena izan zen autogobernu eredu minimo bat lortzea, atzera berriro zutik jartzeko, bizkar hezur bat emateko.Orduan ere bazeuden arazoak, gatazka politikoa han zegoen, noski, amnistia ere bai, falta, eta nola ez, indarkeria. Ibilbidea luzea izan da, baina nik uste dut azkeneko hamarkada honetan herri hau sartu dela beste aro batean, eta nahiz eta askok aitortu nahi ez izan, garai berri batean gaude.Estamos ya inmersos en un nuevo tiempo en el que los pilares de la paz, la necesidad de la paz, la ausencia permanente de expresiones de violencia, y el derecho a decidir se constituyen en eso que algunos llaman "segunda transición". Yo diría "segunda parte" o el "desarrollo del proceso de maduración" que este pueblo va a desarrollar. Tenemos personalidad, tenemos mayoría de edad, queremos definir y escribir el futuro como pueblo, y eso lo tenemos que hacer en unas condiciones de ausencia de violencia, el respeto de todos los derechos humanos, de todas las personas y desde la libre decisión de los ciudadanos.Hay dos cosas. Euskaraz esaten du Xabier Letek abesti gogor batean, baina nahiko argia esaten du, alde batetik: "Errespeta bizia elkarri merezia". Nik uste dut sentidu handia daukala. "Errespeta bizia elkarri merezia" nik uste dut hori dela zutabetako bat. Eta etorkizuna eraikitzeko beste abesti batek esaten duen bezala: "Ez nahi dut naizena, nahi dut zarena, nahi dut ez inor zapaltzeko baimena", herri bezala eraikin dezagun gure herria, askatasunean, errespetuan -errespetua norbanako erlazioetan eta, baita ere, herrien arteko errespetuan- hitza ematen diogu herriari, behintzat Parlamentu honek ahalbidetu du hori.Nik uste dut herritarrek pozik sentitzeko puntua daukatela, beraien ardura ere bada. Gurea gehiago, noski, baina herritar guztiekin ibilbide hau egin daiteke.Ni ez nioan propaganda egitera, ez dut erakutsiko, zergatik batzuk etortzen dira gauzak erakustera. Bakarrik esan hemen daukadala papeleta, bi galderen papeleta, eta nik biei -bi galderei- baiezkoan gurutzea jarri diodala, eta Urriaren 25an - debekurik ez baldin bada, eta espero dugu demokrazia sakontze bidean aurrerapauso bat ematea- ia aukera hori inork ez digun ukatzen.

Mila esker eta zorionak guztioi

batik bat, zorionak euskal herritarrei.

ZORIONAK ZURI JOSEBA ETA MILA, MILA ESKER